Odczyn gleby decyduje o rozpuszczalności składników pokarmowych i ich pobieraniu przez orśliny. W środowisku kwaśnym składniki pokarmowe przechodzą w formy trudno- lub niedostępne dla roślin.
Uregulowany odczyn gleby ma szczególne znaczenie w gospodarstwach ekologicznych, gdzie głównym źródłem składników pokarmowych dla roślina są zasoby glebowe, a tylko w szczególnych przypadkach dopuszcza się stosowanie nawozów mineralnych pochodzenia naturalnego o powolnym działaniu (kainit, kizeryt, mączka fosforytowa). Na glebach kwaśnych pobieranie składników pokarmowych z gleby jest utrudnione, czego skutkiem jest oczywiście słabsze plonowanie roślin.
Potrzebny wapnowania gleb ocenia się na podstawie wskaźnika pH. Jego wartość dla prawidłowego wzrostu i plonowania roślin nie powinna być niższa niż 5,6 (dolna granica odczynu lekko kwaśnego). Gleby o niższym pH muszą być wapnowane.
W gospodarstwach ekologicznych do odkwaszania gleb można stosować wyłącznie wapno węglanowe. Wynika to z obowiązującej w rolnictwie ekologicznym zasady zachowania równowagi chemicznej i biologicznej w glebie, a więc wykluczającej stosowanie jakichkolwiek środków i substancji o szybkim, gwałtownym działaniu.
Wapno węglanowe działa wolniej od wapna tlenkowego. Pełnego efektu odkwaszającego w przypadku wapna węglanowego można oczekiwać w trzecim roku po zastosowaniu. Rozpoczynając proces przestawiania gospodarstwa na produkcję ekologiczną należy wykonać badanie gleby i stosownie do wyników przeprowadzić zabieg wapnowania. W momencie ubiegania się o certyfikat ekologiczny (po dwuletnim okresie przestawiania) odczyn gleby powinien być uregulowany. Badania odczynu można wykonać w najbliższej okręgowej stacji chemiczno-rolniczej.
Jednorazowe dawki wapna nawozowego w rolnictwie kologicznym nie powinny przekraczać 2t CaO na glebach lżejszych i 3t CaO na 1ha na glebach cięższych.
W certyfikowanych gospodarstwach można stosować wyłącznie nawozy i środki poprawiające właściwości gleby zakwalifikowane do stosowania w rolnictwie ekologicznym.
