Zapotrzebowanie burakó na składniki jest bardzo duże. W praktyce pokrycie tego zapotrzebowania wymaga stosowania wysokich dawek nawozów mineralnych co sprawia, że nawożenie buraków można zaliczyć do najkosztowniejszych zabiegów agrotechnicznych w uprawie tej rośliny. Stąd też prawidłowa strategia nawożenia powinna mieć na celu poprawienie efektywności działania nawozów (składników pokarmowych), co pozwoli na zoptymalizowanie kosztów uprawy. W tym miejscu należy zaznaczyć, że podstawowym czynnikiem decydującym o efektywności nawożenia jest odczyn gleby.
Wskazane jest, aby gleba przeznaczona pod uprawę buraków cukrowych w momencie siewu charakteryzowała się uregulowanym odczynem w zakresie pH od 6-7, gdyż tylko przy takim odczynie rośliny mają optymalne warunki wzrostu (struktura), jak i dostępność składników pokarmowych. Odpowiedni odczyn pozwala roślinom na zbudowanie długiego korzenia palowego, co umożliwia pobieranie składników pokarmowych z głębszych warstw gleby, a także zwiększa ich odporność na suszę. Jednocześnie trzeba zaznaczyć, że w środowisku kwaśnym nawet bardzo wysokie nawożenie mineralne, nie umożliwia pokrycia potrzeb pokarmowych buraków, gdyż roślina nie jest w stanie pobrać składników z gleby. Nie bez znaczenia jest również wapń (Ca), którego zapotrzebowanie kształtuje się na poziomie 200kg/ha (w tym 50kg pobierają rośliny, rezta to nadnaturalne wymywanie). Pierwiastek ten musi być dostępny przez większość okresu wegetacji, a największe zapotrzebnowanie występuje w okresie intensywnego wzrostu listowia. Doskonałym źródłem zarówno wapnia, jak i magnezu (Mg), które jednocześnie poprawiająodczyn gleby są nawozy wapniowe.
Nawozy te generalnie powinno stosować się pod przedplon buraków, stosując na gleby średnie i ciężkie w zależności od zasobności w magnez (buraki są również wymagające w stosunku do tego składnika) nawozy tlenkowe lub tlenkowo-magnezowe, gdyż tylko wówczas możemy mieć pewność, że odczyn gleby zdąży się zregenerować. Na glebach lekkich można zastosować nawozy mieszane (tlenkowo-węglanowe) lub 2/3 zalecanej dawki w postaci nawozów tlenkowych. W przypadku, gdy wapnowanie nie zostało przeprowadzone pod przedplon to nawóz wapniowy powinniśmy zastosować natychmiast po jego zbiorze, na ściernisko. Ważne jest, aby wapnowania nie łączyć ze stosowaniem obornika, jak również z nawożeniem innymi składnikami pokarmowymi, ponieważ dochodzi do ich strat. Po zabiegu wapnowania zaleca się dokładne wymieszanie wapna z glebą, a dopiero później stosowanie innych nawoizów. W skrajnych przypadkach wapnowanie można wykonać na wiosnę, co jest błęden agrotechnicznym, ale kierujemy się zasadą mniejszego zła.
W takiej sytuacji nawóz wapniowy należy wysiać możliwie jak najwcześniej i dobrze wymieszać go z glebą do głębokości co najmniej 15-20cm. Jednocześnie ze względu na krótki okres od wyknywania zabiegu do siewu buraków preferowane są nawozy tlenkowe, których dawkę należy zmniejszyć o 30-50%, aby nie zakłócić wschodów i pocztątkowego rozwoju roślin. Wyjątkowo w trakcie wegetacji w przypadku występienia specyficznych objawów, które po analizwe gleby wskazują na odczyn można zastosować niewielką ilość nawozu wapniowego (0, 5-1, 0 tony na hektar), lecz zawsze w formie węglanowej.
UWAGA!
1. Przy pH poniżej 5,5 dochodzi do:- akumulacji i uaktywnienia tokstycznego glinu Al który:
- ograinicza wzrost korzeni
- zmniejsza dostępność i pobieranie fosforu, magnezu, wapnia i molibdenu
- zmniejsza tempo mineralizacji azotu glebowego
- zaburzenia wzrostu roślin (widlatość i selerowatość korzenia)
- zwiększonego porażenia roślin przez choroby:
- grzybowe (zgorzel, brunatna znilizna)
- bakteryjne (guzowatość korzenia, która może prowadzić do obniżenia zawartości cukru nawet o kilka procent)
- mikroskładników: fosfor i magnez
- mikroskładników: mangan, bor, miedź i cynk
Zapamiętaj!
- wapnowanie jest pierwszym i podstawowym krokiem do cukcesu w uprawie buraków cukrowych
- stanowisko pod uprawę buraka cukrowego przygotuj z wyprzedzeniem
(2 lata wczesniej) - tylko w granicach odczynu pH 6-7 można mówić o efektywnym nawożeniu
- w nawozach wapniowych można uzupełnić niedobory magnezu w glebie
- szybki efekt odkwaszania gleby zapewniają tylko nawozy tlenkowe
- niski odczyn sprzyja rozwojowi różnych chorób grzybowych,
bakteryjnych i wirusowych.
